Vertrouwen in politiek is klein

HET PAROOL 12 09 2014 door Ruud Fiere, mede-initiatiefnemer G1000 Amsterdam

‘De democratie via onze gekozen volksvertegenwoordiging functioneert prima, schrijft Martijn Duineveld in Het Parool van 2 september.

Want die is veel representatiever dan het selecte gezelschap van burgers dat via allerhande burgerinitiatieven de trom roert. Het integreren van die selectieve inbreng is schadelijk voor de democratie; immers het zijn vaak de ususal suspects die zich op ondemocratische wijze naar voren dringen en waar we niet op kunnen stemmen of anderszins op democratische wijze invloed op kunnen uitoefenen. Plofkipdemocratie, die burgerkracht, zo concludeert Duineveld.

Of plofkipargument? Duineveld gaat in zijn stuk namelijk voorbij aan de reden van al die burgerinitiatieven en hetgeen we te verliezen hebben. Beter gezegd, de schade die al berokkend is. En dat is het massale wantrouwen ten opzichte van de politiek in alle geledingen van de maatschappij. De doe-het-zelf-burger van nu, inderdaad voornamelijk blank, middenklasse en dus niet helemaal representatief, is een voorhoede van een transitie. Waar de inactieve burger zijn protest bezegelt met een stem op de PVV, zet de actieve burger in op duurzaamheid.

Beide typen burgers, we spreken van een grote meerderheid in Nederland, gelooft niet meer in de rituele dansjes die voor de tv-camera’s worden gehouden. Waar de politici nog de mantra volgen van het economisch rendement, efficiency en groei, wil de betrokken burger vertrouwen, kwaliteit en welzijn.

Duineveld onderbouwt zijn stelling over de vitale representatieve democratie met het feit dat er nog gestemd wordt. Tsja, nog wel. De opkomstpercentages zitten al jaren in een neerwaartse trend, behalve bij de Tweede Kamerverkiezingen ligt de opkomst rond de helft of veel minder. Hoe representatief zijn die stemmen van die apolitieke, zwevende kiezers?

Behalve stemmen op mensen die zeggen het beste voor te hebben met het land, kun je iets gaan doen. De participatiesamenleving is zoals bekend allang bezig. Met honderdduizenden mensen die zich vrijwillig inzetten voor hun buurt, een behoeftige tante of de kinderboerderij. En in op duurzaamheid gerichte buurtondernemingen waarin gepoogd wordt een eerlijkere, alternatieve economie te creëren.

Zoals buurtcentrum De Meevaart in stadsdeel Oost, waar groepen burgers, communities van mensen met diverse achtergronden en professies, de regie hebben. Behalve de buurtactiviteiten zoeken ze samen naar nuttige bestemmingen voor ander leeg vastgoed en experimenteren ze met het monitoren van de stadsdeelbegroting. Ga kijken, het bruist, het leeft, met vallen en opstaan en niet zonder slag of stoot, maar op een manier waar een politieke partij bij zou likkebaarden. Die mensen hebben de koning, de politiek in Den Haag of die in hun provincie helemaal niet nodig.

Anderen willen het experiment van de volksvertegenwoordiging, die inderdaad de diversiteit van mensen en meningen respecteert, nieuw leven inblazen. De G1000 beweging, waarbij 1000 per lot bepaalde burgers spreken over belangrijke zaken, is begonnen in België en verspreidt zich als een olievlek over ons land.

De huidige representatieve democratie met een politiek regime dat wanhopig zijn heil zoekt in meer toezicht en strengere controles, heeft een tegenbeweging opgeroepen van burgers die zichzelf organiseren en via een publieke raadpleging de politieke agenda mede bepalen.

Dat is geen ondermijning van de democratie, maar haar juist op democratische wijze revitaliseren.’

Ruud Fiere, mede-initiatiefnemer G1000 Amsterdam